Monumenten

Algemeen

Bent u eigenaar van een monument? Dan gelden andere eisen bij onderhoud en een verbouwing dan bij een niet-monumentaal pand. Voor veel werkzaamheden is een omgevingsvergunning nodig.

Deel uw plannen met ons

Wanneer u plannen heeft om een monument te verbouwen, te restaureren of op een andere manier te wijzigen, horen wij dat graag van u. Stuur uw initiatief naar ons op

Meteen een definitieve omgevingsvergunning aanvragen?

U kunt de aanvraag Omgevingsvergunning indienen via de website van het Omgevingsloket. De vereisten staan vermeld in de Mor (regeling omgevingsrecht).

Procedure vergunningaanvraag

Bij de vergunningprocedure voor een rijksmonument kan er sprake zijn van een uitgebreide procedure waarbij advies ingewonnen wordt bij de Rijksdienst voor het cultureel erfgoed. Deze neemt gemiddeld 26 weken in beslag.

Rijksmonument

Een Rijksmonument is helemaal beschermd, dus zowel de binnen- als de buitenkant. Ook latere aan- en uitbouwen zijn beschermd. Een aantal zaken aan een Rijksmonument kunt u vergunningsvrij aanpassen. Informeer vooraf bij de gemeente of doe de vergunningscheck bij het omgevingsloket online.

Commissie Omgevingskwaliteit

Alle aanvragen om een monumentenvergunning worden ter advisering voorgelegd aan de commissie Omgevingskwaliteit. De commissie beoordeelt de aanvraag op welstandsaspecten en op de cultuurhistorische karakteristieken van het pand. Wilt u weten wanneer de commissie vergadert, neem dan contact op met ons via 14 0165.

Subsidie rijksmonument

De rijksoverheid wil de zorg voor beschermde monumenten stimuleren. Ze doet dit onder andere door eigenaren subsidie te verlenen voor onderhoud en restauratie. Hieronder een overzicht van de rijksregelingen.

Woonhuissubsidie

Subsidieregeling instandhouding monumenten (Sim)

Herbestemmingssubsidie

Meer financieringsmogelijkheden

Gemeentelijk monument

Voor een gemeentelijk monument gelden dezelfde eisen als voor een Rijksmonument. Een aantal zaken aan een gemeentelijk monument kunt u vergunningsvrij aanpassen. Informeer vooraf bij de gemeente of doe de vergunningscheck bij het omgevingsloket online. Informatie vindt u op: Vergunningscheck.

Bekijk de gemeentelijke monumentenlijst

Voor de panden die zijn ingedeeld in categorie 1 is de bescherming niet gewijzigd. Deze panden zijn geheel beschermd, zowel de binnen- als de buitenzijde. Voor monumenten die zijn ingedeeld in categorie 2, wordt de bescherming beperkt tot het exterieur ofwel het casco. Hiermee wordt bedoeld het exterieur plus de dragende constructie van een pand/object.

Subsidie gemeentelijk monument

Als u eigenaar bent van een monument en u wilt het monument restaureren of er is groot onderhoud nodig, dan komt u mogelijk in aanmerking voor een tegemoetkoming in de kosten. Subsidie voor een gemeentelijk monument vraagt u aan bij de gemeente.

Aanvraag subsidie gemeentelijk monument (DigiD)

Aanvraag subsidie gemeentelijk monument (eHerkenning, niveau 2+)

Lees de Subsidieverordening monumentenzorg voordat u het aanvraagformulier invult.

Verduurzamen van uw monument

Zelfscan Duurzaam Monument

Bent u benieuwd welke duurzame maatregelen passen bij uw monument? Gebruik de gratis online Zelfscan Duurzaam Monument en ontdek in een paar minuten hoe u uw monument verduurzaamt.
Voor meer informatie bezoekt u de website www.monumenten.nl

Denk ook eens aan het Ontzorgingsprogramma. U kunt zich hiervoor aanmelden na het doen van de Zelfscan. Geselecteerde adviesbureaus ondersteunen en stimuleren u tot het doen van investeringen in verduurzamingsmaatregelen. De invulling van de begeleiding kan verschillen: van het meelezen van offertes tot bijvoorbeeld aansluiten bij een bouwvergadering, inzicht geven in financieringsmogelijkheden of ondersteunen bij het vergunningstraject

Vergoeding deel duurzaamheidsadvies

Het Nationaal Restauratiefonds ondersteunt vanaf 1 december 2020 samen met meerdere Duurzame Monumenten (DuMo)-adviseurs eigenaren extra bij het kwalitatief verduurzamen van hun monument. Het Restauratiefonds vergoedt een deel van de kosten van een duurzaamheidsadvies.
De hoogte van de vergoeding is afhankelijk van het type advies en bedraagt maximaal 1.000 euro. Lees meer over de samenwerking en de voorwaarden voor de vergoeding op: www.restauratiefonds.nl/duurzaamheidsadvies

Subsidieregeling instandhouding monumenten (Instandhoudingssubsidie) 

Eigenaren van een rijksmonument kunnen vanaf 1 februari 2024 tot en met 31 maart 2024 weer een aanvraag doen voor de Subsidieregeling instandhouding monumenten (Instandhoudingssubsidie) bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Het gaat hier om rijksmonumenten die (volgens de definitie) geen woonhuis zijn, zoals een molen, kerk of fabriek.

Meer informatie over deze regeling vindt u op: www.cultureelerfgoed.nl

Cultureel Erfgoed over verduurzaming

De website Cultureel Erfgoed geeft onder andere tips om het energieverbruik op korte termijn te verlagen en om eigenaren en beheerders te informeren over de invloed van binnenklimaatmaatregelen op het erfgoed.

Websites over monumentenzorg

Een bouwhistorisch onderzoek leert u veel over de geschiedenis van uw pand. Het kan u helpen een goed plan te maken. Kijk voor meer informatie op de monumentenkennisbank.

Wilt u weten hoe u uw monument het beste kunt onderhouden of duurzaam restaureren? Kijkt u dan op de website van het nationaal restauratiefonds of op www.monumenten.nl

Bent u benieuwd naar de staat van onderhoud van uw pand? Neem dan contact op met de monumentenwacht

De website Cultureel Erfgoed geeft onder andere tips om het energieverbruik op korte termijn te verlagen en om eigenaren en beheerders te informeren over de invloed van binnenklimaatmaatregelen op het erfgoed.

De stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg (ERM) deelt kennis en ervaring over onderhoud, restauratie en verduurzaming bij monumenten. Zij stelt hiervoor richtlijnen, tools en publicaties beschikbaar. Ook biedt stichting ERM (Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg) onder de titel Monument van Morgen op Youtube vier korte video’s met specifieke kennis over verduurzaming van monumenten. Rode draad is het vinden van balans tussen verduurzaming en behoud van de cultuurhistorische waarden. De video’s zijn te bekijken via https://www.stichtingerm.nl/verduurzaming/video-monument-van-morgen-.